Norma w CHAD

Był taki moment w moim życiu, że zastanawiałam się, jaka ja właściwe jestem. Znałam siebie wycofaną i smutną z okresu depresji. Znałam siebie euforyczną i szaloną z czasu manii. Pamiętałam też swoje zachowania w hipomanii i subdepresji, ale to wszystko była choroba. Nie pamiętałam już, jaka byłam zanim zachorowałam. Zanim zaczęły się te ekstremalne stany. Długo nie potrafiłam odpowiedzieć sobie na to pytanie. Zupełnie nie wiedziałam, jaka jestem, kiedy jestem sobą.

Określenie swojej normy to trudne zadanie i wymaga czasu. W ubiegłym roku zaliczyłam dwumiesięczny pobyt na oddziale terapeutycznym w Centrum Psychiatrii w Katowicach.

Był to dla mnie czas na obserwację własnego organizmu zarówno pod względem fizjologicznym, jak i psychicznym. Był jeszcze jeden czynnik wpływający na te obserwacje. Każdego dnia, rano i wieczorem musiałam odpowiedzieć na pytanie: „Jak się czujesz?”. Może nie zawsze chciałam dzielić się z innymi tym, co naprawdę przeżywałam, jednak we własnym sumieniu mogłam być ze sobą szczera i przede wszystkim nabrałam nawyku autorefleksji.

Czy każdy smutek świadczy już o depresji? Czy radość jest zwiastunem manii? Nie, wszystkie emocje są potrzebne, a ich przeżywanie nie świadczy o chorobie. Radość daje energię i motywacje do działania, złość pozwala zadbać o własne granice i potrzeby, strach chroni przed zagrożeniem i przypomina o ostrożności, a smutek przynosi refleksje i pozwala dostrzec to, co cenne.

W czasie terapii grupowej podczas pobytu w szpitalu jeden z omawianych tematów brzmiał: "Moja norma w CHAD". Była to bardzo ciekawa sesja. Do ustalenia swojej normy przydatny był dla mnie także materiał psychoedukacyjny otrzymany w szpitalu, który przedstawiam poniżej:

KATEGORIA	MANIA	DEPRESJA	NORMA
nastrój
stosunek do siebie
pewność i wiara w siebie
wykonywanie rutynowych czynności
aktywność towarzyska
sen
jedzenie
koncentracja
szybkość myślenia
kreatywność
zainteresowanie rozrywką i przyjemnościami
niepokój i nerwowość
poczucie humoru
poziom energii
jak wpływa na mnie hałas
poglądy na przyszłość
sposób mówienia
zdolność do podejmowania decyzji
troska o innych
myślenia o śmierci
zdolność do funkcjonowania
inne dziedziny

Jak skorzystać z tabeli? Zastanów się spokojnie, jak się zachowujesz w poszczególnych sytuacjach podczas różnych faz choroby. W moim przypadku, biorąc pod uwagę kryterium „sen“ w manii, wpisałabym: mniej niż 4 godziny, w depresji: ponad 12 godzin, w normie 8-11 godzin. Tym samym wiem, że zmiany w ilości snu mogą sygnalizować epizod choroby. Zalecam dokładne przeanalizowanie każdego kryterium. Dla mnie to narzędzie jest bardzo pomocne.

Swoją normę każdy musi określić indywidualnie. Dla mnie norma to optymistyczny nastrój, racjonalny i wyważony stosunek do siebie, wiara w siebie adekwatna do umiejętności, rutynowe czynności wykonywane z ochotą. Uważam się za osobę witalną, energiczną i twardo stąpającą po ziemi. Mam nadzieję, że z pomocą zamieszczonych tutaj wskazówek wiele osób odnajdzie swoją normę.